Στο Προσκήνιο η Χρησιμότητα της Τεχνολογίας CCUS – Ποια Projects

Ημ/νία δημοσίευσης: Τετάρτη, 3 Ιουλίου 2024

Εμπειρογνώμονες σε θέματα ενέργειας εκτιμούν ότι η κυβερνητική στήριξη στις χώρες-αναφοράς ανέρχεται σήμερα σε 80 δισ. δολάρια, με τις ΗΠΑ να αντιπροσωπεύουν το ήμισυ αυτού του ποσού, και να ακολουθούν το Ηνωμένο Βασίλειο με 33% και ο Καναδάς με 10%.

"Η κρατική χρηματοδότηση παίζει καίριο ρόλο στην προώθηση του πρώτου κύματος επενδύσεων CCUS. Βλέπουμε τις κυβερνήσεις να προσφέρουν επιχορηγήσεις capex, επιδοτήσεις opex, φορολογικά κίνητρα και συμβόλαια για διαφορές για CCUS. Παρόλο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ένας μόνο μηχανισμός κατά κύριο λόγο και κάθε χώρα επινοεί νέες μεθόδους για την παροχή κινήτρων στις επενδύσεις, σχεδόν 80 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν ήδη δεσμευτεί για έργα ανάπτυξης CCUS σε πέντε βασικές χώρες", δήλωσε διευθυντικό στέλεχος της Wood Mackenzie.Σύμφωνα με την εταιρεία, η τεχνολογία δέσμευσης, αξιοποίησης και αποθήκευσης άνθρακα υποστηρίζεται και χρηματοδοτείται σθεναρά από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης, ενώ η περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού υπολείπεται σε ανάλογες δράσεις.

Πρέπει να σημειώσουμε όμως ότι παρά το άλμα στην εκτέλεση έργων CCUS, η Wood Mackenzie εκτιμά ότι η δυναμικότητα δέσμευσης άνθρακα θα φθάσει στους 440 Mtpa έως το 2034, όγκος που δεν μπορεί να καλύψει τη βιομηχανική ζήτηση των 640 Mtpa, αν και κατά ορισμένους ειδήμονες της αγοράς ποσοστό περίπου 80% της προγραμματισμένης συνολικής χωρητικότητας αποθήκευσης σε αγωγούς, των 664 Mtpa, θα είναι διαθέσιμο το έτος 2030.

Είναι φανερό, όμως ότι ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να επιταχύνουν τις δράσεις τους στον τομέα εφόσον θεωρούν ότι η εν λόγω τεχνολογία θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό το η ανθρωπότητα καταφέρει να μετριάσει την άνοδο της θερμοκρασίας στον πλανήτη και πετύχει τους κλιματικούς στόχους που έχει θέσει.

(Τα κύρια στάδια των διεργασιών CCS: δέσμευση, μεταφορά, αποθήκευση)

Είναι χαρακτηριστικό ότι έκθεση που κυκλοφόρησε το 2023, από την McKinsey & Co, αναφέρει ότι ο κόσμος πρέπει να δεσμεύσει τουλάχιστον 4,2 γιγατόνους CO2 ετησίως (GTPA) για να επιτύχει καθαρές μηδενικές δεσμεύσεις έως το 2050, ήτοι, 120 φορές πάνω από την τρέχουσα συνολική ετήσια δυναμικότητα των 45 εκατ. τόνων CO2 από τις 35 εμπορικές εγκαταστάσεις CCUS που έχουν αναπτυχθεί και λειτουργούν σήμερα ανά τον κόσμο.

Η αμερικανική κυβέρνηση εμφανίζεται να υποστηρίζει την ανάπτυξη έργων CCUS. Πέρυσι, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει 1,2 δισεκατομμύριο δολάρια για δύο εγκαταστάσεις άμεσης δέσμευσης CO2 στο Τέξας και την Λουϊζιάνα. Όπως αναφέρθηκε από τους αρμοδίους του αμερικανικού υπουργείου τα έργα αυτά αναμένεται να απομακρύνουν από κοινού, από την ατμόσφαιρα, περισσότερους από 2 εκατομμύρια μετρικούς τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, δηλαδή, ποσότητα που ισοδυναμεί με τις ετήσιες εκπομπές από περίπου 445.000 βενζινοκίνητα αυτοκίνητα.Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεσμεύτηκε να χρηματοδοτήσει με 20 δισεκατομμύρια λίρες ανάλογα έργα.

Επίσης, τα τελευταία χρόνια, οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες επενδύουν σημαντικά ποσά στην τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, με προφανή σκοπό να δείξουν ότι ενδιαφέρονται ουσιαστικά να «καθαρίσουν» την ατμόσφαιρα από τα ενεργειακά προϊόντα που παράγουν.

Ήδη, η Exxon Mobil προχώρησε στη δημιουργία ενός τμήματος Low Carbon Solutions, που επικεντρώνεται στην καινοτομία των καυσίμων χαμηλών εκπομπών επόμενης γενιάς τα οποία υποστηρίζονται από τον τομέα δέσμευσης άνθρακα. Εξαγόρασε, μάλιστα, για αυτό το σκοπό την Denbury Inc. μια εταιρεία που ανακυκλώνει CO2 και το χρησιμοποιεί για την παραγωγή φιλικού προς το περιβάλλον, αρνητικού προς τον άνθρακα μπλε πετρελαίου, σε ένα deal ύψους 4,9 δισ. δολαρίων.Η Denbury λειτουργεί το μεγαλύτερο δίκτυο αγωγών CO2 στις ΗΠΑ με μήκος 1.300 μιλίων!

Οι εξελίξεις στην Ελλάδα

Eντός του 2024 αναμένεται να έχουν αποσαφηνιστεί η κατάσταση σε επίπεδο ρυθμίσεων και επενδύσεων ώστε να προχωρήσουν και στην χώρα μας τα πρώτα έργα CCUS αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα από τον ΔΕΣΦΑ και την Energean. Για αυτό το σκοπό κατέθεσε αίτησηστην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) προκειμένου να λάβει Άδεια Αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στον Πρίνο της Καβάλας, η EnEarth, θυγατρική του ομίλου Energean.

Τα έργα αφορούν στην δέσμευση του CO2 από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ή τις μονάδες παραγωγής ενέργειας όπου εκπέμπεται, και στην μετέπειτα συμπίεσή του και μεταφορά του σε φυσικούς γεωλογικούς σχηματισμούς της χώρας, που έχουν κριθεί κατάλληλοι για αποθήκευση.Το έργο «Prinos CO2 Storage» είναι το μοναδικό που αναπτύσσεται σήμερα στην Ανατολική Μεσόγειο, και έχει ενταχθεί στον 6ο κατάλογο των Ευρωπαϊκών Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI). Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε άνω του 1,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 600 εκατ. ευρώ αφορούν στον ΔΕΣΦΑ και τα υπόλοιπα στην Energean.

Ο «Prinos CO2 Storage» που αναπτύσσει η εταιρεία, περιλαμβάνει την κατασκευή αποθήκης σε εξαντλημένο κοίτασμα πετρελαίου στον Πρίνο, που θα διαθέτει δυναμικότητα απορρόφησης 2,5- 3 εκατ. τόνων CO2 ετησίως, όταν τεθεί σε πλήρη λειτουργία.Η πρώτη φάση, που περιλαμβάνει δυναμικότητα περίπου 1 εκατ. τόνων ετησίως, θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025.

Το energia.gr ανακινεί από παλιά το θέμα (εδώ), ενώ το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) με μεγάλη εμπειρία στο θέμα ( )παρουσίασε στις 10 Οκτωβρίου 2023, την μελέτη με τίτλο «Προοπτικές Εφαρμογής των Τεχνολογιών CCUS στην Ελλάδα» ("Prospects for the Implementation of CCUS Technologies in Greece" – M64)που αναδεικνύει την ιδιαίτερη σημασία των τεχνολογιών CCUS σε συνδυασμό με την παραγωγή υδρογόνου.

Η ειδικήμελέτη του ΙΕΝΕ (εδώ) παρουσιάστηκε και ενώπιον της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων, στις 22 Νοεμβρίου του περασμένου έτους.

Αλλά και ο ίδιος ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόσδωρος Σκυλακάκης μίλησε πρόσφατα για τη δυνατότητα μελλοντικής αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στον Πρίνο, από το βήμα της Βουλής, με αφορμή την συζήτηση του νομοσχεδίου με τίτλο «Κύρωση της έβδομης τροποποίησης της από 23 Νοεμβρίου 1999 Σύμβασης περί εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή του Θρακικού Πελάγουςπου έχει καταρτιστεί μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «ENERGEAN OIL AND GAS -ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ».

Ο Πρίνος είναι είναι μία μοναδική ευκαιρία για να αναπτύξουμε την αποθήκευση CO2», είπε χαρακτηριστικά.

Σημειώνουμε ακόμη ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία εφαρμόζεται, εδώ και αρκετά χρόνια, σε μεγάλη κλίμακα από τις εταιρείες παραγωγής υδρογονανθράκων, σε αντίθεση με τις λιγοστές εφαρμογές της από μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα, πρακτική που τείνει να αντιστραφεί την τελευταία δεκαετία.

( από energia.gr, 02/07/2024)