Έρευνα Reuters: Γιατί οι Προβλέψεις OPEC και ΙΕΑ έχουν την Μεγαλύτερη Απόκλιση για τη Ζήτηση Πετρελαίου Εδώ και 16 Χρόνια;

Ημ/νία δημοσίευσης: Πέμπτη, 14 Μαρτίου 2024

Ειδικότερα, τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, ο ΙΕΑ προέβλεψε ότι η ζήτηση θα αυξηθεί κατά 1,22 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα κατά το 2024, ενώ στην έκθεσή του τον Φεβρουάριο ο OPEC προέβλεψε ότι αυτή θα ανέλθει σε 2,25 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, διαφορά ίση περίπου με το 1% της παγκόσμιας ζήτησης.

Όπως σημειώνει το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο, το χάσμα μεταξύ του ΙΕΑ, που εκπροσωπεί τις βιομηχανικές χώρες, και του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών, που αποτελεί το καρτέλ των χωρών που βασίζονται κυρίως στην παραγωγή αργού, σημαίνει ότι οι δύο στέλνουν διαφορετικά μηνύματα στους εμπόρους και τους επενδυτές σχετικά με την κατάσταση αγοράς πετρελαίου το 2024 και, μακροπρόθεσμα, σχετικά με την ταχύτητα της μετάβασης της παγκόσμιας οικονομίας σε καθαρότερα καύσιμα.

«Ο ΙΕΑ έχει μια πολύ ισχυρή πεποίθηση ότι η ενεργειακή μετάβαση θα προχωρήσει με πολύ ταχύτερο ρυθμό», δήλωσε ο Νιλ Άτκινσον, πρώην επικεφαλής του Τμήματος Αγορών Πετρελαίου του Οργανισμού. «Και οι δύο οργανισμοί έχουν προσκολληθεί σε μια θέση, γι' αυτό και έχουν αυτό το τεράστιο χάσμα στις προβλέψεις της ζήτησης».

Για να θέση αυτή τη διαφορά σε ένα πλαίσιο, το Reuters ανέλυσε τις αλλαγές που έχει κάνει κάθε οργανισμός στις προβλέψεις της για τη ζήτηση πετρελαίου από το 2008 έως το 2023 όπως επίσης και στους πρώτους δύο μήνες του τρέχοντος έτους. Η περίοδος επιλέχθηκε για να δώσει μια αρκετά μεγάλη χρονική σειρά για την εξαγωγή συμπερασμάτων και επειδή εμφάνιζε ακραία αστάθεια στη ζήτηση πετρελαίου, ξεκινώντας από την οικονομική κρίση του 2008 και λήγοντας με την πανδημία του 2020 και την επακόλουθη ανάκαμψη της ζήτησης.

Ειδικότερα, τα διεθνή συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης πετρελαίου έφθασαν στο ιστορικό υψηλό σχεδόν των 150 δολαρίων το βαρέλι τον Ιούλιο του 2008, σε σύγκριση με περίπου 80 δολάρια τώρα. Η ανάλυση του Reuters μηνιαίων εκθέσεων του ΙΕΑ και του OPEC επί 16 χρόνια έδειξε ότι το χάσμα 1,03 εκατ. βαρελιών την ημέρα τον Φεβρουάριο ήταν το μεγαλύτερο ανά βαρέλι για την εν λόγω την περίοδο.

Ο ΙΕΑ, ερωτηθείς από το διενές ειδησεογραφικό πρακτορείο, για το χάσμα μεταξύ των προβλέψεων των δύο οργανισμών για το 2024 και αν θεωρεί τις προβλέψεις του πιο ακριβείς από αυτές του OPEC , δήλωσε ότι η φετινή επιβράδυνση της ζήτησης ισοδυναμεί με επιστροφή στις τάσεις ανάπτυξης που παρατηρήθηκαν πριν από την πανδημία και η επιβράδυνση είναι ήδη ορατή στα δεδομένα παραδόσεων πετρελαίου.

«Αναμένουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί και εφέτος, με τους δείκτες κινητικότητας να υποδηλώνουν ότι η οδική και η εναέρια κυκλοφορία σταθεροποιούνται», δήλωσε ο IEA, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να σχολιάσει τις προβλέψεις άλλων οργανισμών.

Ο OPEC, από τον οποίο επίσης ζητήθηκε να σχολιάσει το χάσμα καθώς και αν θεωρεί πιο ακριβείς τις προβλέψεις του, δήλωσε ότι η πρόβλεψή του για αύξηση της ζήτησης κατά 2,5 εκατομμυρίων bpd το 2023 ήταν μόνο ελαφρώς χαμηλότερη από την αρχική του πρόβλεψη, που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2022. «Είμαστε πολύ σταθεροί με τις προβλέψεις μας για τη ζήτηση πετρελαίου για το 2023. Πολλοί άλλοι αναλυτές ξεκίνησαν χαμηλά και στη συνέχεια προχώρησαν σε συνεχείς αναθεωρήσεις στις προβλέψεις τους για το 2023», δήλωσε η γραμματεία του ΟΠΕΚ στη Βιέννη, χωρίς να σχολιάσει σχετικά με το 2024.

Προβλέψεις διάφορων αναλυτών για την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου το 2024 (πηγή: Reuters)

Σε ένα γενικότερο επίπεδο, OPEC και IEA διαφωνούν επίσης μεσοπρόθεσμα. Ο IEA αναμένει ότι η ζήτηση πετρελαίου θα κορυφωθεί έως το 2030 καθώς ο κόσμος στρέφεται σε καθαρότερα καύσιμα. Αντίθετα, ο OPEC απορρίπτει αυτή την άποψη. Μάλιστα, επανέλαβε τη Δευτέρα ότι η πρόβλεψή του για το 2045 δεν αποτελεί κορύφωση στη ζήτηση, επικαλούμενος την αναμενόμενη ανάπτυξη εκτός των βιομηχανοποιημένων χωρών του ΟΟΣΑ αλλά και την «υπαναχώρηση ορισμένων αρχικών μηδενικών πολιτικών».

Όσον αφορά την ανάλυση του Reuters, αυτή διαπίστωσε ότι οι προβλέψεις των δύο φορέων είναι «ισόπαλες» στατιστικά όσον αφορά την ακρίβεια των προβλέψεων, καθιστώντας δύσκολο να πει κανείς ποιες θα είναι σωστές με βάση το ιστορικό.

Το Reuters συγκέντρωσε επίσης εκτιμήσεις από 26 αναλυτές τραπεζών και ερευνητικών εταιρειών για την αύξηση της ζήτησης το 2024. Ο μέσος όρος αυτών των εκτιμήσεων είναι 1,3 εκατομμύρια εκατ. βαρέλια την ημέρα, άρα πιο κοντά στην άποψη του IEA. Από τις 20 απαντήσεις των αναλυτών στο ερώτημα εάν η ζήτηση θα κορυφωθεί μέχρι το 2030, 12 αναλυτές απάντησαν όχι, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο OPEC είναι πιο πιθανό να έχει δίκιο σε αυτό το σημείο.

Ανοδικές αναθεωρήσεις προβλέψεων

Όπως όλες οι οικονομικές προβλέψεις, οι προβλέψεις για τη ζήτηση πετρελαίου υπόκεινται σε αναθεώρηση και επηρεάζονται από πολλά γεγονότα που είναι αδύνατο να προβλεφθούν, σημειώνει το Reuters . Τα δεδομένα για τη χρήση πετρελαίου χρειάζονται χρόνο για να εμφανιστούν, γεγονός που ενισχύει την πρόκληση.

Σύμφωνα με τον IEA, η αύξηση της ζήτησης θα μειωθεί κατά το ήμισυ το 2024, εν μέρει ως αποτέλεσμα της άνθησης του στόλου ηλεκτρικών οχημάτων, αν και από τον Ιανουάριο ο οργανισμός είχε αναθεωρήσει προς τα πάνω την πρόβλεψη για την αύξηση της ζήτησης για το 2024 για τρεις συνεχόμενους μήνες.

Η Amrita Sen, ιδρύτρια της Energy Aspects, δηλώνει ότι ο IEA τείνει να αναθεωρήσει τη ζήτησή του προς τα πάνω, όπως και ο Atkinson. «Θα έλεγα ότι οι προβλέψεις του IEA για τη ζήτηση πετρελαίου συνεχίζουν να αναθεωρούνται υψηλότερα», δήλωσε ο Sen. «Η αιχμή της ζήτησης πετρελαίου θα είναι πιθανότατα υψηλότερη από τις προβλέψεις του IEA».

Η ανάλυση του Reuters διαπίστωσε ότι κατά την περίοδο 2008-2023 ο ΙΕΑ υποεκτίμησε τη συνολική ζήτηση στην αρχική του πρόβλεψη στο 56% της εν λόγω περιόδου σε σύγκριση με το 50% όσον αφορά τον OPEC – μία όχι μεγάλη διαφορά. Ο Atkinson, ωστόσο, σημειώνει ότι, παρ' όλο που και οι δύο οργανισμοί έχουν προβλέψει με ακρίβεια τις εξελίξεις της ζήτησης, όπως η Sen of Energy Aspects, πιστεύει ότι ο OPEC ήταν πιο πιθανό να έχει δίκιο στο αν η ζήτησης πρόκειται να κορυφωθεί εντός αυτής της δεκαετίας. «Σε διάφορες περιόδους της ιστορίας, ο ΙΕΑ και ο OPEC έχουν πάει αρκετά καλά», είπε. «Νομίζω ότι ο IEA είναι πρόωρο να μιλά για κορύφωση της ζήτησης έως το 2030 λόγω της ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες χώρες».

OPEC: «Ενθαρρυντικό» το σχόλιο του IEA για την ενεργειακή ασφάλεια

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι σήμερα, Τετάρτη, ο OPEC χαρακτήρισε «ενθαρρυντικό» το σχόλιο του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) στο οποίο ο τελευταίος υπογράμμιζε τη σημασία της ασφάλειας πετρελαίου, μολονότι οι δύο φορείς διατηρούν την απόσταση στις προβλέψεις τους όσον αφορά τις προοπτικές ζήτησης.

«Στον OPEC , μας ενθαρρύνει αυτό το μήνυμα και η αναφορά στη συνεχιζόμενη σημασία του πετρελαίου για τον κόσμο», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το καρτέλ των πετρελαιοπαραγωγών.

Ο ΙΕΑ αναφέρει, στο σχόλιό του, ότι η παγκόσμια εξάρτηση από το πετρέλαιο μειώνεται, αλλά παραμένει βαθιά ριζωμένη και οι διαταραχές του εφοδιασμού θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε «σημαντική οικονομική βλάβη και να έχουν ουσιαστικό αρνητικό αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων».

«Υπάρχει μεγάλος βαθμός αβεβαιότητας σχετικά με το πόσο γρήγορα θα πέσει η ζήτηση, γεγονός που αφήνει τις πετρελαϊκές εταιρείες να αντιμετωπίζουν δύσκολες και εμπορικά επικίνδυνες αποφάσεις σχετικά με επενδύσεις στην εξόρυξη», ανέφερε ο IEA σε σχόλιο του αναλυτή ενεργειακής ασφάλειας Ronan Graham και του ερευνητή Ilias Atigui τη Δευτέρα. Ο OPEC συμφώνησε, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι οι εκκλήσεις του ΙΕΑ για τερματισμό των νέων επενδύσεων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο «συνέβαλαν σημαντικά σε αυτήν την αβεβαιότητα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλο ενεργειακό χάος και όχι στην επιθυμητή ενεργειακή ασφάλεια».

(από energia.gr, 13/03/2024)