ΙΕΝΕ: Ενισχύεται ο Ρόλος των PPAs στις Αγορές Ηλεκτρισμού της ΝΑ Ευρώπης

Παρά το γεγονός ότι το 2022 ήταν η πιο ταραγμένη χρονιά στην μέχρι τώρα ιστορία της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, ο αριθμός και ο όγκος των Συμβάσεων Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (PPAs) παρέμεινε σταθερός, ενώ όλα δείχνουν ότι η νέα αυτή αγορά αρχίζει να αναπτύσσεται όχι μόνο στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη αλλά και στο Νοτιοανατολικό άκρο της ηπείρου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με στοιχεία της ελβετικής εταιρείας συμβούλων ενέργειας Pexapark, ο όγκος της ενέργειας που διατέθηκε πανευρωπαϊκά μέσω PPAs το 2022 ανήλθε σε 8.4 GW, καταγράφοντας μείωση κατά 21% σε σχέση με τα 10.7 GW του 2021. Παραδόξως, όμως, ο αριθμός των συμβάσεων PPAs αυξήθηκε κατά 4.5%, φτάνοντας τις 161 έναντι 154 τον προηγούμενο χρόνο. 

Όπως αναφέρει πρόσφατη Ανάλυση του ΙΕΝΕ, τη περασμένη χρονιά τα εταιρικά PPAs αντιπροσώπευσαν το 80% του συνόλου συναλλαγών (129) και το 83% του όγκου (7 GW από το σύνολο των 8.4 GW). Είναι χαρακτηριστικό ότι τα εταιρικά PPAs αυξήθηκαν τουλάχιστον κατά 20% όσον αφορά τον όγκο σε σχέση με το 2021 και ανήλθαν σε 7 GW σε σχέση με 5.8 GW. Σε ό,τι αφορά τον αριθμό συμφωνιών, ο ρυθμός αύξησης έφτασε περίπου το 29%, με τη σύναψη 129 PPAs έναντι 100 το 2021.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ισπανία είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε όγκο ενέργειας που διακινείται μέσω PPAs με 3,217 MW, ακολουθεί η Ιρλανδία με 907 MW, η Γερμανία με 683 MW, η Γαλλία με 631 MW, η Πολωνία με 543 MW και η Ιταλία με 320 MW.

Τα PPAs αναδεικνύονται ως χρήσιμο εργαλείο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ χωρίς επιδοτήσεις, καθώς εξασφαλίζουν οικονομική ασφάλεια για τους επενδυτές, τις τράπεζες αλλά και τους αγοραστές ενέργειας.

Ωστόσο, τα PPAs είναι πολύπλοκα ως προς τη δομή και την τιμολόγησή τους, με αποτέλεσμα μια ενδεχόμενη ανεπαρκής διαπραγμάτευση μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών ή η υιοθέτηση μιας συμβατικής ρήτρας, έναντι μιας πλέον ανταγωνιστικής που προσφέρουν τα PPAs, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα συνολικά έσοδα ενός τέτοιου συμβολαίου.

Τα PPAs είναι συνήθως μακροπρόθεσμες συμβάσεις διάρκειας μεταξύ 10-20 ετών και χωρίζονται σε δυο τύπους:

· Τα εμπορικά PPAs, όπου τόσο ο παραγωγός ενέργειας όσο και ο αντισυμβαλλόμενος είναι μη κρατικές οντότητες, όπως επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, έμποροι ηλεκτρικής ενέργειας, μεγάλοι καταναλωτές, βιομηχανίες κλπ.

· Τα κρατικά PPAs, όπου ο αντισυμβαλλόμενος με τον παραγωγό είναι μια κρατική οντότητα που προσφέρει είτε ένα ανταγωνιστικά καθορισμένο συμβόλαιο επί της διαφοράς (CfD) ή ένα διοικητικά καθορισμένο Feed-in Tariff (FIT).

Και οι δυο τύποι PPAs έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα στην Ευρώπη, με την Ισπανία και τις Σκανδιναβικές χώρες να κατέχουν τα σκήπτρα αλλά και τη ΝΑ Ευρώπη να διεκδικεί με αξιώσεις θέση στη νέα αυτή αγορά.

Στην Ελλάδα

Πριν λίγες ημέρες, ο Ήρων, καθετοποιημένος όμιλος στην ενεργειακή αγορά της Ελλάδας με ηγετική θέση μεταξύ των ανεξάρτητων προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, υπέγραψε μακροχρόνιες Συμβάσεις Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (PPAs) με τις κορυφαίες ενεργειακές εταιρείες RWE Renewables Europe & Australia και την ΔΕΗ Ανανεώσιμες, μέσω της κοινοπραξίας τους «Μέτων Ενεργειακή Α.Ε.». Ο Ήρων μέσω των ανωτέρω PPAs θα προμηθεύεται περίπου 192 GWh πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας κάθε έτος.  

Στην Ελλάδα, ο δρόμος για τη σύναψη PPAs άνοιξε το 2021 με την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ της Μυτιληναίος και του Ομίλου Εγνατία για 200 MW ηλιακό χαρτοφυλάκιο. Στη συνέχεια, τον Ιούνιο του 2022 έγινε γνωστή η συμφωνία μεταξύ της Cero Generation, θυγατρικής της Green Investment Solutions που ανήκει στην Macquarie, και της ελβετικής Axpo. Η πρώτη θα κατασκευάσει ένα φωτοβολταϊκό έργο 100 MW χωρίς επιδότηση και το 70%-80% της ενέργειας θα απορροφάται από την Axpo για διάρκεια 10 ετών. Επίσης, τον Μάιο του 2023, η ιταλική χαρτοποιία Sofidel υπέγραψε PPA με την RWE και τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες μέσω της «Μέτων Ενεργειακή Α.Ε.». Η συμφωνία προβλέπει ότι η κοινοπραξία θα παρέχει στη Sofidel περίπου 21 GWh για 10 χρόνια. Επιπλέον, η ΔΕΗ ολοκλήρωσε πρόσφατα σχετική συμφωνία με τη «Βιοχάλκο», ενώ σύντομα αναμένεται να οριστικοποιηθεί ανάλογη συμφωνία και με την τσιμεντοβιομηχανία «Τιτάν». 

Σήμερα, η αγορά των PPAs βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης τόσο στην Ελλάδα όσο και στη ΝΑ Ευρώπη, αλλά όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς θα μπορούσε να παρατηρηθεί «έκρηξη» ενδιαφέροντος μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, μόλις οι παίκτες εξοικειωθούν με τα διαθέσιμα εργαλεία και τις χρηματοοικονομικές τεχνικές, καθώς συνεχίζεται η ανάπτυξη της αγοράς ΑΠΕ με νέες μονάδες να προστίθενται διαρκώς στο δίκτυο και το κόστος από την παραγόμενη ενέργεια να μειώνεται.