Προς Επίτευξη του Ενεργειακού Στρατηγικού της Στόχου η Κύπρος- Κομβική η 29η Μαΐου

Ημ/νία δημοσίευσης: Παρασκευή, 26 Μαΐου 2023

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ανακηρύξει ΑΟΖ, ήδη από το 2003, ενώ στην συνέχεια προχώρησε στην οριοθέτηση της με τις γύρω χώρες (Λίβανο, Ισραήλ, Αίγυπτος) πλην της Τουρκίας (που δεν αναγνωρίζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας - UNCLOS) και της Ελλάδος που έχει επανειλημμένα αρνηθεί να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις για αυτό το θέμα, με τις πολιτικές ηγεσίες της κυριολεκτικά να «φοβούνται» να συμπεριλάβουν το Καστελλόριζο, και την επήρεια του, στην διαδικασία χαρτογράφησης. Ο έγκαιρος καθορισμός ΑΟΖ από την Κύπρο της επέτρεψε να προχωρήσει στην οργάνωση μιας σειράς διεθνών γύρων παραχωρήσεων (international rounds) κατά τα τελευταία 15 χρόνια και ως αποτέλεσμα να προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλων και καταξιωμένων εταιρειών του upstream (βλέπε χάρτη).

Ως αποτέλεσμα των ερευνητικών γεωτρήσεων που πραγματοποιήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια- μιλάμε για περισσότερες από 15 - σήμερα η Κύπρος διαθέτει συνολικά περί τα 13 με 14 tcf η 400 με 450 bcm βεβαιωμένα κοιτάσματα φυσικού αερίου στις τοποθεσίες Αφροδίτη, Γλαύκος Ζεύς, Κρόνος και Καλυψώ (μη επιβεβαιωμένα κοιτάσματα 1 -1.5=Tcf). Το μείζον θέμα αυτή την στιγμή, που θα εξετασθεί κατά την συνάντηση της 29/5, είναι το πως αυτά τα κοιτάσματα θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν ώστε να ξεκινήσει κάποτε η παραγωγή αερίου και να μπορέσει η Κυπριακή Δημοκρατία να δει την προσπάθεια και τους κόπους όλων αυτών των ετών να καρποφορούν εισφέροντας έσοδα για το κράτος και παράλληλα ενισχύοντας γεωπολιτικά την θέση της μεγαλονήσου.

Λόγω του μεγάλου βάθους αλλά και της μεγάλης απόστασης από την ξηρά (180 με 220 χλμ μέσο όρο) είτε με την Κύπρο η την Αίγυπτο, η αξιοποίηση των ανωτέρω κοιτασμάτων καθίσταται ένα εξαιρετικά δύσκολο, πολύπλοκο και οικονομικά απαιτητικό τεχνικό εγχείρημα. Για αυτό, όπως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, συμφωνούνται ευρύτερα κοινοπρακτικά σχήματα που αναλαμβάνουν να σχεδιάσουν και κατασκευάσουν τις απαραίτητες υποδομές. Δηλ. υποθαλάσσιους αγωγούς, μονάδες συμπιεστών, αποθηκευτικούς χώρους κα. Υποδομές οι οποίες είναι απαραίτητες ώστε να μπορέσει το αέριο να εξαχθεί από τα κοιτάσματα και να μεταφερθεί μέσω αγωγών σε παράκτιους σταθμούς επεξεργασίας και καθαρισμού (processing plants) και στη συνέχεια σε χερσαία δίκτυα αγωγών και στους καταναλωτές, ή σε σταθμούς υγροποίησης (liquefaction plants) για την παραγωγή LNG και την μεταφορά του δια θαλάσσης τόσο σε προορισμούς στην Ευρώπη όσο και εκτός. Προς αυτή την κατεύθυνση πρόκειται, σύμφωνα με πληροφορίες του Energia.gr, να κινηθούν οι συζητήσεις μεταξύ των εταιρειών και της κατά την συνάντηση της 29/5.

Αυτό που όμως δεν πρόκειται να μπει στο τραπέζι, τουλάχιστον σε αυτή την φάση, όπως επισημαίνουν πηγές του πόρταλ στην Λευκωσία, είναι η προετοιμασία ενός νέου γύρου παραχωρήσεων. Και αυτό γιατί η κυβέρνηση του προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη έχει θέσει ως απόλυτη προτεραιότητα την δρομολόγηση τεχνικά εφικτής και επενδυτικά βιώσιμης λύσης ως προς την εκμετάλλευση από τις εταιρείες των μέχρι σήμερα ανακαλυφθέντων κοιτασμάτων. Ο συγκεκριμένος αυτός στόχος είναι που καθορίζει την τρέχουσα περίοδο τις εξελίξεις στο Κυπριακό ενεργειακό τοπίο και όχι μόνο. Καθότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν τις αμέσως επόμενες εβδομάδες αναπόφευκτα θα επηρεάσουν την βιωσιμότητα του εμβληματική έργου του αγωγού East Med.

Με τις προοπτικές για την κατασκευή αυτού του ώριμου μελετητικά και επιχειρησιακά έργου, που συγκαταλέγεται στα έργα PCI της Κομισιόν και υποστηρίζεται από την ΕΕ, να τίθενται σε δοκιμασία αφού οι κυβερνήσεις Ισραήλ και Κύπρου φαίνεται ότι έχουν συμφωνήσει στην κατασκευή αγωγού αερίου μεταξύ των δυο χωρών και στην κατασκευή μιας μεσαίου μεγέθους μονάδας υγροποίησης στην βιομηχανική ζώνη του Βασιλικού στην Κύπρο.

Ουσιαστικά πρόκειται για αναβίωση ενός παλαιότερου (2018) σχεδίου της Energean που είχε αρχικά προτείνει για την τροφοδοσία της μεγαλονήσου με φ. αέριο από τα κοιτάσματα της στο Karish και Tanin με ένα αγωγό 200 χλμ. Τότε οι προτεινόμενες ποσότητες ήσαν μικρές (1 bcma) και αφορούσαν αποκλειστικά την κάλυψη των εγχώριων αναγκών σε αέριο της Κύπρου. Τώρα το σχέδιο έχει τροποποιηθεί με πολύ μεγαλύτερες ποσότητες (5 bcma), μεγαλύτερης διαμέτρου αγωγό (36 ίντσες ) και την κατασκευή ενός liquefaction terminal στην Κύπρο, πλωτό ή χερσαίο.

Σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχει σε λειτουργία πλωτός σταθμός liquefaction σε λειτουργία στο Καμερούν που θα είναι διαθέσιμος για μεταφορά και λειτουργία στην Κύπρο ήδη από το 2025. Η αξιοποίηση ενός τέτοιου πλωτού τέρμιναλ εμπίπτει στο concept που προωθείται τελευταία περί modular liquefaction plants ( εδώ). Όπως λέει και η λέξη πρόκειται για αρθρωτές μονάδες κάτι που έχει επιτρέψει σημαντική μείωση του κόστους.

Έτσι από $ 4 με $ 5 δισεκ. που στοιχίζει κανονικά ένα land based plant αυτό έχει πλέον μειωθεί στο $ 1 με $1.5 δισεκ για παραγωγή 5- 6 bcma.

Στην συνάντηση της 29ης Μαΐου στην Λευκωσία πρόκειται να εξειδικευτούν από τις εταιρείες οι ρεαλιστικές επιλογές για την εκμετάλλευση των όχι και τόσο ευκαταφρόνητων κοιτασμάτων αερίου της Κύπρου, με κοινό παρονομαστή την υγροποίηση του αερίου και τις εξαγωγές με πλοία LNG.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Energia.gr ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης επιθυμεί να έχει διαθέσιμο το συντομότερο δυνατό ένα ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα και ημερομηνία για την έναρξη παραγωγής αερίου από τα ανακαλυφθέντα κοιτάσματα.

(από energia.gr, 22/05/2023)