Άρθρα-Αναλύσεις
Οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι Μεταφέρουν Σπάνιες Γαίες Από την Κίνα για τις Δυτικές Αμυντικές Βιομηχανίες
Ημ/νία δημοσίευσης: Παρασκευή, 27 Ιανουαρίου 2023
του Νίκου Παλαμήδη
Πριν αποφασίσει η Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία, τα εμπορευματικά τρένα δούλευαν ...υπερωρίες καθώς η Κίνα ενίσχυε τις επενδύσεις της στο project «Μία Ζώνη Ένας Δρόμος» και έτσι το εμπόριο έρεε πιο εύκολα στην Ευρώπη. Εδω θα έλεγε κανείς ότι ο πόλεμος και οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στις ρωσικές επιχειρήσεις απειλούν να διαταράξουν το διηπειρωτικό εμπόριο. Ισως, αλλά όχι για όλα τα αγαθά που βγάζει η πλούσια κινεζική γη... Ετσι, ενώ οι συνολικές σιδηροδρομικές εισαγωγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Κίνα μειώθηκαν κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2022, ορισμένα βασικά αγαθά συνέχισαν να κάνουν το ταξίδι τους με τρένο σε ολόκληρη τη Ρωσία. Οπως διαβάζουμε στο Bloomberg η προμήθεια της Ουκρανίας με σύγχρονα άρματα μάχης παραμένει ένα βασικό θέμα που αντιμετωπίζουν οι σύμμαχοι του Κίεβου, μετά τη συνάντηση κορυφαίων αξιωματούχων Άμυνας στη Γερμανία την Παρασκευή. Και αυτό, επειδή η πιο εκτεθειμένη αλυσίδα προσφοράς για την παραγωγή αυτού του αμυντικού εξοπλισμού γίνεται μέσω τρένων που διέρχονται της Ρωσίας.
Εδώ όμως βρίσκεται το εξής παράδοξο, η Ρωσία βρίσκεται στο επίκεντρο του εμπορευματικού σιδηροδρομικού δικτύου που προμηθεύει τους κατασκευαστές όπλων της Δύσης με σταθερές ποσότητες σπάνιων γαιών που είναι αναγκαία για μικροεπεξεργαστές, ηλεκτρονικά και πολεμοφόδια τα οποία χρησιμοποιούνται στα σύγχρονα όπλα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των σπάνιων γαιών που εξορύσσονται στην Κίνα τα μεταφέρουν η Russian Railways μαζί με άλλα σιδηροδρομικά δίκτυα σε αυξανόμενες ποσότητες στην Ευρώπη που τα χρειάζεται για την αμυντική βιομηχανία της.
Πιο συγκεκριμένα οι ποσότητες των κινεζικών σπάνιων γαιών που μεταφέρονται με τρένα μέσω Ρωσίας αυξήθηκαν στους 36.074 τόνους τους πρώτους εννέα μήνες του 2022, υπερδιπλάσιες από αυτές που μεταφέρθηκαν καθ΄όλη τη διάρκεια του 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε. τα οποία επικαλείται το Bloomberg. Η αξία του συγκεκριμένου εμπορίου αυξήθηκε περισσότερο από τέσσερα-πέμπτα, στα 377 εκατ.ευρώ τον Σεπτέμβριο.
«Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι παρά τις κυρώσεις, αυτή η αλυσίδα προσφοράς εξακολουθεί να λειτουργεί, υπογραμμίζει τη σημασία αυτών των σπάνιων γαιών και τον τον τεράστιο βαθμό εξάρτησής της από αυτές», επισημαίνει ο Michael Wurnser, ιδρυτής της Norge Mining.
Η μεταφορά μέσω σιδηροδρόμων σπάνιων γαιών από την Κίνα προς την Ε.Ε. έχει αυξηθεί.
Η Κίνα προμηθεύει περισσότερο από το 90% των στοιχείων σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη και τα τελευταία στοιχεία της ΕΕ δείχνουν ότι οι σιδηροδρομικές γραμμές της Ρωσίας παραμένουν μια πολυσύχναστη οδός και ένα βασικό σκέλος του εμπορικού project του Πεκίνου «Μία Ζώνη Ένας Δρόμος».
Η εμπορευματική οδός των Ρωσικών Σιδηροδρόμων παραμένει ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία και η ΕΕ έσπευσε να δημοσιεύσει τον Ιούλιο οδηγίες που διευκρινίζουν ότι τα εμπορεύματα που διέρχονται από τη χώρα δεν υπόκεινται σε κυρώσεις.
Οι σπάνιες γαίες που εξορύσσονται στην Κίνα, όπως το λανθάνιο, χρησιμοποιούνται ευρέως από τους δυτικούς παραγωγούς όπλων για πυρομαχικά που διαπερνούν θώρακες. Το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής ζήτησης για βολφράμιο - ένα βαρύ μέταλλο που χρησιμοποιείται για αντιαρματικά όπλα που κατασκευάζονται από την Thales Air Defence και την Rheinmetall AG - καλύπτεται από την Κίνα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψε την εξάρτηση της Ευρώπης από τους σιδηροδρόμους και τους διαδρόμους της Ρωσίας για το εμπόριο με την Κίνα.
Παρόλο που ο όγκος είναι μόλις το 3% έως 4% του συνολικού εμπορίου αγαθών Κίνας-ΕΕ και αποτελεί ουσιαστικά ένα κλάσμα των θαλάσσιων μεταφορών, οι σιδηροδρομικές αποστολές μπορούν να μειώσουν τις εβδομάδες παράδοσης. Ένα εμπορευματικό τρένο που αναχωρεί από το Γουχάν της Κίνας χρειάζεται μόλις 16 ημέρες για να διασχίσει τη Ρωσία και να φτάσει στο Ντούισμπουργκ της Γερμανίας, όταν τα φορτία μέσω θαλάσσης από την Ασία προς τη βόρεια Ευρώπη μπορεί να χρειαστούν διπλάσιο χρόνο.
Ο όγκος των μεταφορών μέσω του βόρειου σιδηροδρομικού διαδρόμου είχε αυξηθεί σημαντικά από το 2016 φθάνοντας τα 692.500 εμπορευματοκιβώτια μετρούμενα σε ισοδύναμες μονάδες 20 ποδών το 2021. Αλλά ο αριθμός αυτός μειώθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στη γείτονα, σύμφωνα με την ανάλυση της ΕΕ - 187.000 TEU μεταφέρθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου 2022.
Οι εναλλακτικοί μεσαίοι και νότιοι διάδρομοι έχουν περιορισμούς χωρητικότητας, δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως και δεν είναι σε θέση να απορροφήσουν τις απώλειες από τη βόρεια διαδρομή. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ζήτημα μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, αλλά δεν θα πρέπει να αποτελεί άμεση ανησυχία, επειδή τα περισσότερα από τα κρίσιμα εμπορεύματα δεν έχουν κυρώσεις, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.
Η ύπαρξη πάντως αντιπάλων με αλληλοκαλυπτόμενες αλυσίδες εφοδιασμού δεν είναι ένα εντελώς νέο φαινόμενο. Η Ιαπωνία χρησιμοποίησε σκραπ από τις ΗΠΑ για το ναυτικό της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι σοβιετικές προμήθειες μετάλλων βοήθησαν τα δυτικά οπλοστάσια.