Ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ Βασικός Ομιλητής στην Διάσκεψη Electricity Market Initiative (EMI) της USAID/USEA στις 27/2 στην Βιέννη

Ο Πρόεδρος του IENE, κ. Κωστής Σταμπολής προσκλήθηκε να συμμετέχει ως κύριος ομιλητής στο Electricity Market Initiative Meeting που συνδιοργάνωσαν η USAID με την USEA στην Βιέννη. Οι εν λόγω οργανισμοί έχουν αναλάβει να φέρουν σε πέρας ένα πολυετές πρόγραμμα για την ενίσχυση της ολοκλήρωσης και της λειτουργίας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Από τον Απρίλιο του 2018, οι USAID και USEA έχουν συγκαλέσει μια σειρά ομάδων εργασίας στο πλαίσιο της Electricity Market Initiative (EMI) που αφορά στην αντιμετώπιση των εκάστοτε περιφερειακών κενών και ευκαιριών για την ενοποίηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στις λειτουργίες του δικτύου. Η ομάδα εργασίας ΕΜΙ που απαρτίζεται από τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και αγοράς, ως μέλη, καθώς και από εκπροσώπους ρυθμιστικών και περιφερειακών αρχών ως συμμετέχοντες, επικεντρώνεται στα βασικά ζητήματα καθώς και στην τεχνική υποστήριξη σε τομείς όπως η περιφερειακή ενοποίηση της αγοράς, η ολοκλήρωση του συστήματος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αλλά και οι λειτουργίες του συστήματος. Το παρών στη συνάντηση της Βιέννης, στις 25/26 Φεβρουαρίου 2020 έδωσαν τουλάχιστον 80 εκπρόσωποι επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας και φορείς εκμετάλλευσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από όλες τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης.

Οι διοργανωτές κάλεσαν τον πρόεδρο του IENE να παρουσιάσει τις θέσεις του Ινστιτούτου αναφορικά με τις προοπτικές ανάπτυξης του φυσικού αερίου στην περιοχή, και πώς αυτές θα επηρεάσουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σε μια περίοδο κατά την οποία η απανθρακοποίηση της παραγωγής αποτελεί προτεραιότητα, στο πλαίσιο της Νέας Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, που ανακοινώθηκε τον Δεκέμβριο του 2019. Στην παρουσίασή του ο κ. Σταμπολής έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι η μετάβαση στο φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρισμού ήταν η μόνη ρεαλιστική άμεση επιλογή που παρέχεται στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, για ταχεία απανθρακοποίηση, διατηρώντας, παράλληλα, το απαραίτητο βασικό φορτίο και την ευελιξία της αγοράς, που θα συμβάλουν στη μετάβαση στις ΑΠΕ και ορισμένες άλλες μελλοντικές επιλογές (π.χ. υδρογόνο). Ο IEA, παρατήρησε ο πρόεδρος του IENE, διαπίστωσε ότι η μετάβαση στο φυσικό αέριο έχει ήδη συμβάλει στον περιορισμό της αύξησης των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων από το 2010, παράλληλα με την ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και πυρηνικής ενέργειας, καθώς και σημαντικές βελτιώσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα.

Σήμερα, όπως σημείωσε ο κ. Σταμπολής, ο τομέας του φυσικού αερίου στην ΝΑ Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις που σχετίζονται, κυρίως, με τη συνεχιζόμενη διαδικασία μετασχηματισμού της αγοράς εντός της Ε.Ε., αλλά και ως αποτέλεσμα των παγκόσμιων εξελίξεων, καθώς η ταχεία διείσδυση του LNG δοκιμάζει τις κανονιστικές αντοχές της αγοράς. 

Επίσης, υπογράμμισε, ο ρόλος του κράτους επανεξετάζεται και το επίπεδο ιδιωτικοποιήσεων και απελευθέρωσης των αγορών φυσικού αερίου διαμορφώνει το επιχειρηματικό περιβάλλον σε κάθε χώρα ξεχωριστά, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για τους παράγοντες της αγοράς, ιδίως στον τομέα της λιανικής.

Ο κ. Σταμπολής ανάφέρθηκε στην περίπτωση της Τουρκίας, όπου, όπως είπε, η παρουσία νέων φορέων της αγοράς, ως αποτέλεσμα της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης, δείχνει το μέγεθος της αλλαγής που επέφερε η σταδιακή εισαγωγή του ανταγωνισμού. Στην Ελλάδα όπου η αγορά φυσικού αερίου είναι πλήρως απελευθερωμένη, έχουμε βιώσει μια ριζική μεταβολή όσον αφορά στις εισαγωγές, που τώρα κυριαρχείται από το φθηνότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο, καθώς και τεράστιες αλλαγές σε επίπεδο καταναλωτικής αγοράς. Ο πρόεδρος του ΙΕΝΕ είπε, ακόμη πως στην περίπτωση των κρατών -μελών της Ε.Ε. που βρίσκονται στην ΝΑ Ευρώπη και εκείνων που είναι ενταγμένες στην Ενεργειακή Κοινότητα, οι κύριες προκλήσεις περιλαμβάνουν την καταβολή μεταρρυθμιστικών προσπαθειών για τη βελτίωση του μοντέλου της αγοράς φυσικού αερίου ώστε να συνάδει με το σκεπτικό και τις οδηγίες της Ε.Ε., ενώ ως μειονεκτήματα μπορούν να αναφερθούν η συνεχιζόμενη κυριαρχία, σε πολλές χώρες, της δημόσιας δομής των αγορών φυσικού αερίου, η απουσία επαρκούς πλαισίου ανταγωνισμού στην αγορά, καθώς και η έλλειψη διαφοροποίησης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο.

Ακόμη, ο πρόεδρος του ΙΕΝΕ προέβη σε ειδική αναφορά σχετικά με τις προοπτικές του LNG στην ΝΑ Ευρώπη και ειδικότερα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς αυτές βρίσκονται, σήμερα, σε πολύ καλύτερη θέση ήμερα από ό, τι πριν από μια πενταετία, με νέα έργα που ετοιμάζονται να προχωρήσουν, καθώς το LNG αναδεικνύεται, σαφώς, όπως τόνισε, σε καύσιμο προτεραιότητας για αρκετούς βιομηχανικούς καταναλωτές.

Τέλος, ο κ. Σταμπολής ανέδειξε το ρόλο του λεγόμενου "Νότιου Διαδρόμου" και τη μεγάλη σημασία του για την διαφοροποίηση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, της Ευρώπης και της ΝΑ Ευρώπης. Ολοκληρώνοντας προέβη σε εκτενή αναφορά της διάρθρωσης των τιμών του φυσικού αερίου και στον ολοένα και σημαντικότερο ρόλο των κόμβων εμπορίας του προϊόντος με την Ελλάδα και την Τουρκία να οδηγούν την κούρσα.