Συμμετοχή του ΙΕΝΕ στην Δημόσια Διαβούλευση του Ν/Σ για τους Μηχανισμούς Στήριξης των ΑΠΕ

Ημ/νία δημοσίευσης: Τρίτη, 28 Ιουνίου 2016

Η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού των ΑΠΕ αποτελεί κεντρικό εθνικό ενεργειακό στόχο, καθώς συμβάλλει τόσο στη διαφοροποίηση του εθνικού ενεργειακού μίγματος όσο και στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού ενώ ταυτόχρονα ενισχύει και την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος είναι επίσης η υποχρέωση της χώρας να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να επιτύχει κατ’ ελάχιστον ένα ποσοστό διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας βάσει των ενεργειακών στόχων.

Με το παρόν Ν/Σ με τίτλο «Νέο Καθεστώς Στήριξης των Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ» γίνεται μια πρώτη προσπάθεια μετά από μεγάλη καθυστέρηση για την είσοδο των ΑΠΕ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με τους μηχανισμούς υποστήριξης, δημιουργώντας έτσι ελκυστικό περιβάλλον για τις επενδύσεις και την αξιοποίηση του πολύτιμου δυναμικού των ΑΠΕ που έχει ανάγκη η χώρα. Επιπλέον, υποστηρίζεται η ενεργειακή αποδοτικότητα με τεχνολογίες συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής απόδοσης με οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη.

Το ΙΕΝΕ επικροτεί και στηρίζει αυτή την πρωτοβουλία και επιθυμεί να συμβάλλει στην επιτυχή ολοκλήρωση και εφαρμογή με τις καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στη χώρα, παραθέτοντας τα παρακάτω σχόλια:

1. Το Ν/Σ χαρακτηρίζεται ως στροφή προς την αγορά για τις εφαρμογές των ΑΠΕ, σύμφωνα και με τις σχετικές Οδηγίες, δημιουργώντας την γέφυρα μετάβασης από την μέχρι τούδε κατάσταση προς το μέλλον. Εκτός όμως από τους υποστηρικτικούς μηχανισμούς και τις διαδικασίες για την είσοδο των ΑΠΕ στην αγορά που περιλαμβάνονται στο Ν/Σ, χρειάζεται και ο μετασχηματισμός των δικτύων με νέες ιδέες και καινοτόμες τεχνολογίες για να είναι εφικτή η σύνδεση και η ενσωμάτωση των αυξανόμενων εφαρμογών ΑΠΕ στα δίκτυα. Αυτό αποτελεί επείγον έργο και δεν πρέπει να μετατίθεται για το μέλλον, γι’ αυτό χρειάζονται νέες πρωτοβουλίες και υποστήριξη. Επίσης, οι αδειοδοτικές και γραφειοκρατικές διαδικασίες με σημαντικές παραμέτρους κόστους και χρόνου, ενίοτε και με αβεβαιότητες, δρουν ανασταλτικά στο ρυθμό των εφαρμογών και πρέπει να βελτιωθούν περιορίζοντας δραστικά τα “ soft costs” και τον χρόνο.

Επομένως, απαιτούνται νέες πρωτοβουλίες για την συνολική αντιμετώπιση των εφαρμογών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ αίροντας τα εμπόδια και δημιουργώντας ένα σταθερό και φιλικό επενδυτικό περιβάλλον με τα βέλτιστα αποτελέσματα στην οικονομία και την κοινωνία. Ο δρόμος είναι μακρύς για την μεγάλη διείσδυση αυτών των ώριμων πλέον τεχνολογιών στα ηλεκτρικά δίκτυα και οι σχετικές πρωτοβουλίες χρειάζονται τώρα.

2. Στον Πίνακα 1 (Άρθρο 2), οι Τιμές Αναφοράς ορίζονται χωρίς δεδομένα, μεθοδολογία και επεξηγήσεις, ενώ λείπει ο τύπος υπολογισμού και αναθεώρησης που επιβάλλεται κατ΄ έτος. Είναι πολύ χρήσιμο για λόγους διαφάνειας και αποφυγής αυθαιρεσιών και διακρίσεων να παρέχονται σε Παράρτημα του νόμου όλα τα στοιχεία με τις αξιόπιστες πηγές τους από το εσωτερικό και εξωτερικό, τα δεδομένα και ο τύπος υπολογισμού και αναπροσαρμογής, ώστε ο κάθε ενδιαφερόμενος να έχει πρόσβαση. Η κατ’ έτος αναθεώρηση θα μπορούσε να γίνεται από την ΡΑΕ χωρίς να χρειάζεται υπουργική απόφαση κάθε φορά, εφόσον βέβαια εξασφαλίζεται η απαραίτητη διαφάνεια.

3. Στον Πίνακα 1 (Άρθρο 2), δίδονται Τιμές Αναφοράς για όλες τις ΑΠΕ πλην φωτοβολταϊκών, δημιουργώντας εύλογα ερωτήματα. Η παραπομπή στο Άρθρο 27Α του Ν3734/2009 είναι άκαιρη, άστοχη και αναποτελεσματική, αφού αυτό δεν έχει καμιά σχέση με την αγορά. Το Άρθρο 27Α με ένα υποθετικό σενάριο ξεπεράσθηκε αμέσως από την αγορά αλλά παρέμεινε άθικτο στα επόμενα χρόνια με όλες τις συνέπειες. Επομένως, χρειάζεται κάτι νέο που ανταποκρίνεται στην αγορά και τις τάσεις που προδιαγράφονται με τις ραγδαίες εξελίξεις στις τεχνολογίες φωτοβολταϊκών, τόσο για Φ/Β εφαρμογές κάτω των 500 kW όσο και άνω των 500 ή 1.000 kW. Είναι πολύ πιο απλός και διαφανής ο υπολογισμός κόστους παραγωγής στα Φ/Β σε σχέση με τις λοιπές ΑΠΕ και πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στον Πίνακα 1, ανεξαρτήτως των διαγωνιστικών διαδικασιών.

Προξενεί εντύπωση όμως στο Άρθρο 5, παρ. 10.2 όπου εμφανίζονται οι ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές υποβολής προσφοράς για τις φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στο πλαίσιο της πιλοτικής ανταγωνιστικής διαδικασίας και ορίζεται η μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύς ανά υποβαλλόμενη προσφορά. Αυτές οι λεπτομέρειες που αποτελούν αντικείμενο των όρων της διακήρυξης δεν χρειάζεται να μπουν στο νόμο, αλλά η ΡΑΕ που είναι η αρμόδια αρχή για την διαγωνιστική διαδικασία να καθορίσει τους όρους στην διακήρυξη, οπόταν γίνει.

4. Η παρ. 17 του Άρθρου 1 αναφέρεται στο «Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώματα και στέγες κτηρίων» (Β’1079/2009), των οποίων η παραγωγή θα αποζημιώνεται βάσει αυτού του νόμου του 2009, ειδικότερα στο Άρθρο 3 παρ. 3 αυτού του νόμου για εφαρμογές μέχρι το 2019. Είναι περίεργο που το Ν/Σ γυρίζει πίσω και βασίζεται σε νόμους που δεν έχουν καμία σχέση με την αγορά ενώ είχαν μεγάλες συνέπειες στην οικονομία και τους καταναλωτές. Προτείνεται η απάλειψη αυτής της παρ. 17 και αντί αυτής να καθορισθούν νέες τιμές που ανταποκρίνονται στις σημερινές συνθήκες της αγοράς, αποφεύγοντας τις υπέρμετρες επιβαρύνσεις στους καταναλωτές.

5. Στον Πίνακα 1 (Άρθρο 2), για την Βιομάζα δίδονται τιμές αναφοράς (ΤΑ) για διάφορες κατηγορίες εφαρμογών με τις τεχνολογίες τους. Ίσως θα ήταν χρήσιμο για να δοθεί ώθηση στις εφαρμογές, εκτός από την διάκριση σε μικρά και μεγάλα έργα για τις αντίστοιχες τιμές από την οικονομία κλίμακας, να γίνεται διάκριση σε γεωργική/δασική και κτηνοτροφική βιομάζα και στην ενεργειακή αξιοποίηση αστικών απορριμμάτων και αποβλήτων. Αυτή η διάκριση θα συμβάλει στην υποστήριξη τομέων που μένουν αδρανείς με αναμενόμενα μεγάλα οφέλη, ενώ θα καταστήσει τον νόμο πιο λειτουργικό χωρίς παρερμηνείες και αυθαιρεσίες.

Ομοίως, στην ΣΗΘΥΑ, εκτός από την διάκριση των μεγεθών ισχύος για τις ΤΑ, αναφέρονται αρκετές υποπεριπτώσεις με τις τεχνολογίες, σε σημείο να δίδεται η εντύπωση ότι οι τιμές στοχεύουν σε τεχνολογίες. Στόχος είναι η υψηλότερη ενεργειακή απόδοση με έναν απλό και λειτουργικό νόμο δίδοντας στους επενδυτές την επιλογή της πιο αποδοτικής τεχνολογίας. Ο νόμος με τις πολλές υποπεριπτώσεις και τις λεπτομέρειες θα αντιμετωπίσει προβλήματα στην εφαρμογή του, ενώ θα προσφέρεται και για αυθαιρεσίες.

6. Στο Άρθρο 1 B, παρ 6 και στο Άρθρο 4, παρ 1, αναφέρονται οι Σταθμοί ΑΠΕ Ελεγχόμενης Παραγωγής και Μη Ελεγχόμενης Παραγωγής. Η διάκριση αυτή δεν συνηθίζεται και δεν κρίνεται αναγκαία, καθώς οι ΑΠΕ χαρακτηρίζονται ως διεσπαρμένες μονάδες παραγωγής στο σύστημα που λειτουργούν συμπληρωματικά μεταξύ τους, με τον συντριπτικό όγκο να προέρχεται από τους αιολικούς και φωτοβολταϊκούς σταθμούς παραγωγής, επηρεάζοντας και την ΟΤΣ. Επομένως, η όποια ρύθμιση χρειάζεται για τον υπολογισμό της ΕΤΑ, της Ειδικής Τιμής Αγοράς για τις ΑΠΕ σε μηνιαία βάση (στο Άρθρο 4, παρ 1) πρέπει να είναι ενιαία και απλή στην εφαρμογή της.

7. Το Ν/Σ παρουσιάζει μια ελαστικότητα σε ό,τι αφορά σε προσαυξήσεις με διάφορες αιτιολογίες (με την εξαίρεση των ΜΔΝ) δημιουργώντας και προσδοκίες σε αναμονή των αποφάσεων. Αντιθέτως, η είσοδος των ΑΠΕ στην αγορά είναι ένα δύσκολο θέμα τόσο για τους παραγωγούς όσο και για τον διαχειριστή του δικτύου και τον λειτουργό της αγοράς με συνέπειες και στους παραγωγούς. Επομένως, θα χρειασθούν τα κατάλληλα εργαλεία για χρήση από όλους τους εμπλεκόμενους με σχετικές έρευνες και μελέτες, ιδιαίτερα για ακριβέστερη και έγκαιρη πρόβλεψη παραγωγής των ΑΠΕ. Καθώς κρίνεται αναγκαία η έρευνα εδώ, προτείνεται η δημιουργία ενός ταμείου στον ΛΑΓΗΕ με μια μικρή επιβάρυνση σε κάθε εκκαθάριση που θα προβλέπεται και θα δικαιολογείται, ώστε τόσο ο ΑΔΜΗΕ όσο και η ΡΑΕ να συμβάλλουν και να συντονίσουν σχετικές έρευνες και μελέτες για την ανάπτυξη των κατάλληλων εργαλείων πρόβλεψης παραγωγής, χρήσιμα και για τους παραγωγούς ώστε να εισέρχονται στην αγορά με περιορισμένα ρίσκα, καθώς και για την διαχείριση των ΑΠΕ στο σύστημα και της αγοράς.

8. Στο Άρθρο 8 αναφέρεται η σύσταση της Επιτροπής Παρακολούθησης Καθεστώτος Στήριξης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. με 11 μέλη από διάφορους οργανισμούς. Η ομάδα αυτή δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στο ρόλο της και στην αποστολή της για το έργο που περιγράφεται λόγω της φύσεώς του και προτείνεται αυτό να αναληφθεί από την ΡΑΕ, η οποία θα ζητά και τη γνώμη των εμπλεκομένων φορέων για την τελική εισήγηση.

9. Τέλος, κρίνεται τελείως αναγκαίο να συμπεριληφθεί στο Ν/Σ ότι διατηρείται σταθερό το φορολογικό καθεστώς και ο καθορισθείς μηχανισμός υποστήριξης για την διάρκεια που έχει ορισθεί (πχ 20 έτη), ιδιαίτερα για τα έργα με τις διαγωνιστικές διαδικασίες, ώστε να υπάρχει ένα φιλικό και σταθερό επενδυτικό περιβάλλον για την προσέλκυση και ανάπτυξη των επενδύσεων. Αυτό θα συμβάλλει και στην διευκόλυνση των χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες με μειωμένο κόστος, μια σημαντική προσφορά του νόμου και προς αυτήν την κατεύθυνση, όπου πρέπει να προσανατολίζονται για να γίνουν επενδύσεις σε έναν καίριο τομέα με μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.