Η Πολύπαθη Συνέχεια των Φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα, του κ. Ι. Χατζηβασιλειάδη*

Ημ/νία δημοσίευσης: Δευτέρα, 15 Μαρτίου 2010

Στις 19 Φεβρουαρίου έληξε η τριήμερη δημόσια διαβούλευση των νέων χαμηλότερων τιμών στην ενέργεια από φωτοβολταϊκά, που πρότεινε το ΥΠΕΚΑ. Προηγήθηκαν όμως δύο άλλες πρωτοβουλίες για τις τιμές, η δημόσια διαβούλευση του Ν/Σ για τις ΑΠΕ και  η αύξηση της τάξης του 10% των τιμολογίων ΑΠΕ, πλην φωτοβολταϊκών. Κεντρικό θέμα του Ν/Σ ήταν το Άρθρο 5, όπου κάτω από τον τίτλο «ορθολογικοποίηση της τιμολόγησης ενέργειας από ΑΠΕ» εμφανίζονταν ισχύουσες και νέες τιμές με υψηλό βαθμό αυθαιρεσίας, εισάγοντας ακριβή ενέργεια στο δίκτυο. Με τη δεύτερη πρωτοβουλία, η αύξηση των τιμών δόθηκε αναδρομικά για έργα που ήδη λειτουργούν εκ των οποίων αρκετά έχουν ήδη αποσβεσθεί, ενώ οι αυξήσεις θα ισχύσουν και στα νέα έργα. Δεν είναι σαφές ακόμη εάν παράλληλα με τις τιμές που εξαγγέλονται θα υπάρχει και δημόσια επιδότηση στην επένδυση, κάτι που βέβαια δεν θα είναι και η καλύτερη διάθεση δημόσιου χρήματος.

Αυτές οι αλλεπάλληλες πρωτοβουλίες γύρω από τις τιμές δημιουργούν ερωτηματικά για την πολιτική βούληση του ΥΠΕΚΑ προωθώντας την πράσινη ανάπτυξη και τους φιλόδοξους στόχους. Όπως είναι γνωστό, η διαφορά της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας των ΑΠΕ από την οριακή τιμή του συστήματος επιβαρύνει τους καταναλωτές για τα επόμενα 20 ή 25 χρόνια με άμεση επίπτωση σε οικονομία και ανταγωνιστικότητα. Η Πολιτεία όμως έχει υποχρέωση να εξασφαλίζει τη διαφάνεια των τιμολογίων αντί αυθαίρετων αυξήσεων ή διαβουλεύσεων στις οποίες δεν συμμετέχουν οι καταναλωτές.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή εμπειρία, η  σχεδίαση του τιμολογίου (Feed-inTariff) με «λογικό» κέρδος στον επενδυτή γίνεται μετά από αλλεπάλληλες οικονομικές αναλύσεις και προσεγγίσεις για τη λειτουργία της αγοράς, χωρίς δημόσια επιδότηση. Παράλληλα, το τιμολόγιο είναι και ένα εργαλείο άσκησης πολιτικής για εφαρμογές ΑΠΕ με τη μεγαλύτερη ωφελιμότητα.

Είναι γνωστό ότι στην αγορά λειτουργεί επισήμως η αγοραπωλησία των αδειών παραγωγής για τις αιολικές και φωτοβολταϊκές εφαρμογές με κόστος της τάξεως 20% της επένδυσης και με προσδοκίες για δημόσια επιδότηση που καλλιεργείται χωρίς να διαψεύδεται, επιβαρύνοντας μέσω των τιμών τους καταναλωτές. Η άρση των εμποδίων και η εξάλειψη της αγοραπωλησίας των αδειών θα οδηγήσει σε χαμηλότερα τιμολόγια προς όφελος των ΑΠΕ και των καταναλωτών. Έχοντας υπόψη το Ν/Σ για τις ΑΠΕ που δόθηκε για διαβούλευση, δεν φαίνεται ότι θα εκλείψει αυτό, αφού χρησιμοποιεί το ίδιο μοντέλο που απέτυχε στην πράξη επί μια δεκαετία, καθηλώνοντας την ανάπτυξη των ΑΠΕ σε χαμηλούς ρυθμούς. Έξω λέγεται ότι η Ελλάδα έχει ένα μοναδικό θεσμικό πλαίσιο, όπου με τη γραφειοκρατία ελέγχεται ο ρυθμός των εφαρμογών, παρά τις υψηλές τιμές.Οι προτεινόμενες τιμές για τα φωτοβολταϊκά, φαίνεται να αποτελούν μια βιαστική και μονομερή ενέργεια, ενώ η προηγηθείσα αύξηση των τιμολογίων αποτελεί ατόπημα που υπονομεύει το μέλλον των ΑΠΕ.

Νομίζω, όλα τα τιμολόγια για τις ΑΠΕ πρέπει να επαναπροσδιορισθούν με διαφάνεια βασιζόμενα στις ίδιες αρχές και στα ίδια δεδομένα, ενώ ένα αυτοτελές και ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για κάθε μορφή ΑΠΕ θα απλοποιούσε τις εφαρμογές με όφελος σε χρόνο και χρήμα. Οι ΑΠΕ είναι παιδιά του Ήλιου, λειτουργούν συμπληρωματικά βοηθώντας το δίκτυο και δεν ευνοούν τις διακρίσεις μεταξύ τους. Οι προτεινόμενες τιμές όμως ώφειλαν να αποτελέσουν και ένα εργαλείο για την άσκηση πολιτικής στις εφαρμογές με μεγιστοποίηση του οικονομικού και κοινωνικού οφέλους, όπως μέτρα για τα νησιά, εφαρμογές στα κτήρια κλπ. Οι φιλόδοξοι στόχοι θέλουν σύνεση και πολιτική που φαίνεται να λείπει.

* Γενικός Γραμματέας και Μέλος Δ.Ε. του ΙΕΝΕ.

(Τα άρθρα που δημοσιεύονται στη στήλη αυτή εκφράζουν προσωπικές απόψεις των μελών του ΙΕΝΕ και δεν απηχούν απαραιτήτως τις θέσεις του Ινστιτούτου).