Ο Αγωγός East Med Πάλι στο Προσκήνιο - Υπόσχεται την Ασφαλή Μεταφορά Αερίου Από τα Κοιτάσματα της Αν. Μεσογείου προς την Ευρώπη

Θεωρούνται δε υπεραρκετά για την κάλυψη των τοπικών αναγκών σε χρονικό βάθος 30ετίας και, άρα, ένα μέρος από αυτά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εξαγωγές. Ήδη το Ισραήλ εξάγει σχεδόν το 40% της παραγωγής του σε Αίγυπτο και Ιορδανία.

Σήμερα η Ευρώπη, που καταναλώνει περί τα 350 δισεκ. κυβ. μέτρα αερίου τον χρόνο, προμηθεύεται αέριο μέσω αγωγών από την Νορβηγία, το Αζερμπαϊτζάν, την Αλγερία και την Ρωσία, ενώ LNG από το Κατάρ, την Αλγερία και κυρίως από τις ΗΠΑ. Με δεδομένο ότι οι εισαγωγές Ρωσικού αερίου είναι στο στόχαστρο της ΕΕ και ΗΠΑ, και έχουν ήδη μειωθεί κατά 70%, εκτιμάται ότι αυτές θα έχουν μηδενιστεί στα επόμενα χρόνια. Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι η δυνατότητα εξαγωγών από Νορβηγία, Αζερμπαϊτζάν και Αλγερία είναι περιορισμένη και ότι η διεθνής αγορά LNG είναι λίαν ανταγωνιστική με πολλές διακυμάνσεις ως προς τις προσφερόμενες ποσότητες, υπάρχει ανάγκη γεωγραφικής διαφοροποίησης του Ευρωπαϊκού συστήματος προμήθειας φυσικού αερίου με την δημιουργία νέων οδών προμήθειας.

Όπως τονίστηκε στο πρόσφατο συνέδριο του ΙΕΝΕ, το «Ενέργεια & Ανάπτυξη 2023», από την κα Βασιλική Σταματόπουλου της ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων, ο υπό μελέτη αγωγός East Med, που θα μεταφέρει αέριο σε πρώτη φάση από τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου, και σε δεύτερη φάση από αυτά που πρόκειται να επιβεβαιωθούν στην Ελλάδα, θεωρείται σήμερα ένα ώριμο έργο και προσφέρει μια τέτοια ασφαλή οδό για την τροφοδοσία της Ευρώπης. Όπως φαίνεται στον χάρτη, η όδευση του αγωγού, το μήκος του οποίου υπολογίζεται στα 2000 χλμ., ξεκινά από την θαλάσσια περιοχή Ισραήλ-Κύπρου, κατευθύνεται με ένα πρώτο tie  up στα νότια παράλια της Κύπρου, κατευθύνεται προς την Κρήτη, με tie up στον Αθερινόλακκο, και μετά, μέσω Πελοποννήσου, πηγαίνει προς την Θεσπρωτία και από εκεί στην νότιο Ιταλία.

Το έργο χωρίζεται σε δυο μέρη. Το πρώτο είναι αυτό που μόλις περιγράψαμε, δηλ. Ισραήλ-Κύπρος μέχρι το Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας, και είναι γνωστό ως East Med, και το δεύτερο, δηλαδή ο διασυνδετήριος αγωγός Φλωροβούνι- Οτράντο, είναι ο αγωγός Poseidon που αποτέλεσε μέρος του πάλαι ποτέ έργου ITGI που ουδέποτε κατασκευάστηκε (επιλέχθηκε ο αγωγός ΤΑΡ στη θέση του).

Υιοθετώντας πλήρως το Poseidon project, ο East Med κόβει δρόμο, αφού το εν λόγω έργο είναι πλήρως αδειοδοτημένο. Αλλά και το σύνολο του έργου θεωρείται τεχνικά και αδειοδοτικά ώριμο αφού έχει ολοκληρωθεί πλήρως η τεχνική του σχεδίαση, έχοντας πιστοποιηθεί από διεθνείς καταξιωμένους οργανισμούς όπως η DNV, η Saipem e Allseas και η Ernst & Young. Να σημειωθεί ότι το έργο εδώ και καιρό συγκαταλέγεται στα Project of Common Interest (PCI) της ΕΕ έχοντας χρηματοδοτηθεί με περισσότερα από € 70 εκατ. για τις απαραίτητες μελέτες. Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι το project του East Med τυγχάνει σημαντικής πολιτικής υποστήριξης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού μέσω της υλοποίησης του θα ενισχυθεί περαιτέρω η ασφάλεια εφοδιασμοί της Ευρώπης και η διαφοροποίηση των ενεργειακών οδών και πηγών.

Επιπλέον,ο East Med θα έρθει να συμβάλλει στην ολοκλήρωση της αγοράς αερίου (market integration) και να ενισχύσει τον ανταγωνισμό ενώ, παράλληλα, θα προσφέρει επιπλέον τροφοδοσία με αέριο στην Κύπρο, στην Ελλάδα και την ΝΑ Ευρώπη. Το κόστος του έργου ανέρχεται στα € 7.5 δις, με ένα μικρό μέρος να καλύπτεται από ευρωπαϊκούς πόρους και το μεγαλύτερο μέσω τραπεζικού δανεισμού (EIB, EBRD, κονσόρτιουμ τραπεζών) με εγγύηση τις συμφωνίες αγοράς-πώλησης αερίου των εταιρειών που θα σπεύσουν να « κλείσουν» δυναμικότητα στον αγωγό σε μακροπρόθεσμη βάση. Όπως έγινε γνωστό από την παρουσίαση της κας Βασ. Σταματόπουλου στο συνέδριο του ΙΕΝΕ, το επόμενο βήμα στην ανάπτυξη τους έργου είναι το market test, που έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του 2024 και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί πλήρως μέχρι το καλοκαίρι του ίδιου έτους. Με την προϋπόθεση επιτυχούς ολοκλήρωσης του market test και την ικανοποιητική συμμετοχή εταιρειών η κατασκευή του έργου μπορεί να ξεκινήσει το Α΄ εξάμηνο του 2025 και να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2027.

(από energia.gr, 18/11/2023)