Διάλεξη του ΙΕΝΕ για την Ενεργειακή Ασφάλεια και Μετάβαση στην ΝΑ Ευρώπη Φιλοξένησε το Energy Institute του Λονδίνου

Ημ/νία δημοσίευσης: Πέμπτη, 22 Μαρτίου 2018

Με θέμα το ρόλο της ΝΑ Ευρώπης στην ενεργειακή ασφάλεια, καθώς και την ολοκλήρωση και μετάβαση των αγορών ενέργειας ολόκληρης της Ευρώπης, υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων, ανέλυσαν στελέχη του ΙΕΝΕ σε απογευματινή διάλεξη που οργάνωσαν από κοινού το Ινστιτούτο και το Energy Institute (EI) του Λονδίνου, στις 15 Μαρτίου στη βρετανική πρωτεύουσα.

Τη διάλεξη έδωσαν ο Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ, κ. Κωστής Σταμπολής και ο Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου κ. Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, σε ένα κοινό που απετελείτο από πάνω από 90 ειδικούς και στελέχη του ενεργειακού τομέα. Οι δύο ομιλητές επικεντρώθηκαν στο ρόλο της ΝΑ Ευρώπης ως «ενεργειακής γέφυρας» ανάμεσα στην πλούσια σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων Ευρασία και Μέση Ανατολή και στην ενεργειακά διψασμένη Ευρώπη, αλλά και στο πώς η περιοχή έχει αναδειχθεί, τα τελευταία χρόνια, σε ζωτικής σημασίας
«συνδετικό κρίκο» στην αρχιτεκτονική της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης. Καθώς οι οικονομίες της περιοχής συγκλίνουν με την υπόλοιπη Ευρώπη, η ενέργειας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο τόσο από οικονομική/επενδυτική άποψη όσο και από πλευράς ανάπτυξης της αγοράς (δηλ. ολοκλήρωση, απελευθέρωση, ανταγωνισμός κλπ.).

Μολονότι έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την ολοκλήρωση των αγορών ενέργειας, η περιοχή αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρές προκλήσεις σε θέματα προσαρμογής των ενεργειακών της συστημάτων και των αγορών προς την κατεύθυνση της επίτευξης των βασικών στόχων της ΕΕ (ήτοι απανθρακοποίηση, διείσδυση ΑΠΕ, ενεργειακή αποδοτικότητα). Επιπλέον, στις μέρες μας παρατηρείται μεγάλη απόκλιση στον βαθμό προσαρμογής των διαφορετικών ομάδων χωρών της ΝΑ Ευρώπης. Ενώ τα κράτη-μέλη της ΕΕ (Σλοβενία, Κροατία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Κύπρος) έχουν σε μεγάλο βαθμό επιτύχει την ολοκλήρωση των ενεργειακών τους αγορών, οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, με τη βοήθεια του Energy Community, αν και υπολείπονται, εντούτοις ακολουθούν κατά πόδας καθώς οι ρυθμιστικές τους αρχές και άλλα θεσμικά τους όργανα αναλαμβάνουν πλέον ηγετικό ρόλο στις σχετικές διαδικασίες.

Κατά την παρουσίασή τους, οι κκ. Σταμπολής και Παπαμιχαλόπουλος άντλησαν σε μεγάλο βαθμό στοιχεία από τη μεγάλη επιστημονική μελέτη του ΙΕΝΕ, "SEE Energy Outlook 2016/2017", που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2017. Στην εν λόγω μελέτη δημοσιεύεται ένας μεγάλος όγκος δεδομένων και αναλύσεων που μας βοηθά να κατανοήσουμε το οικονομικό και ενεργειακό υπόβαθρο και τη δυναμική της αγοράς της περιοχής.

Τα βασικά περιφερειακά ενεργειακά ζητήματα αναγνωρίστηκαν και αναλύθηκαν από τον κ. Κωστή Σταμπολή, ο οποίος παρουσίασε τη συνολική εικόνα σε ενεργειακή ζήτηση - κατανάλωση, το ενεργειακό μείγμα και το υπόβαθρο των υποδομών της περιοχής της ΝΑ Ευρώπης, ενώ ο κ. Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλο επικεντρώθηκε στην ενεργειακή ασφάλεια, το νομικό και κανονιστικό περιβάλλον και το νέο μηχανισμό αλληλεγγύης της ΕΕ ( solidarity mechanism. Στη διάρκεια της διάλεξης, οι ομιλητές επισήμαναν και κάποια άλλα βασικά ζητήματα όπως την έντονη απόκλιση μεταξύ των ενεργειακών στρατηγικών της ΕΕ και της ΝΑ Ευρώπη, την υψηλή ευπάθεια της ενεργειακής ασφάλειας στην περιοχή, το χάσμα ανάμεσα στον ενεργειακό εφοδιασμό και την ασφάλεια μεταφοράς ενέργειας (πετρελαίου, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας). Συζητήθηκαν, επίσης, και άλλοι κεντρικοί τομείς ενδιαφέροντος όπως η υψηλή εξάρτηση της ΝΑ Ευρώπης από την εισαγόμενα καύσιμα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), η ανάδειξη του αερίου ως καυσίμου επιλογής για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η έλλειψη επαρκών διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, η διατήρηση της σημασίας του άνθρακα, η δύσκολη και αβέβαιη πορεία της περιοχής προς την απανθρακοποίηση, η πυρηνική ενέργεια ως βιώσιμη επιλογή για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη, τα εμπόδια στην ανάπτυξη των ΑΠΕ λόγω διαρκών πολιτικών αδυναμιών και περιορισμών των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και, τέλος, η εμφάνιση της ενεργειακής φτώχειας ως περιφερειακού προβλήματος, το οποίο, όμως, συνδέεται άμεσα με την επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών στις χώρες της περιοχής.

Κύριο συμπέρασμα της από κοινού παρουσίασης των δύο κορυφαίων στελεχών του IENE ήταν ότι για τη μετάβαση προς καθαρότερες πηγές ενέργειας και ένα πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον τιμών, η οποία είναι σήμερα εμφανής στην Ευρώπη και παγκοσμίως, θα χρειαστεί να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες και πολύ μεγαλύτερη περιφερειακή συνεργασία, ώστε η περιοχή της ΝΑ Ευρώπης να εναρμονιστεί με τους στόχους της ΕΕ αλλά και τους στόχους της διεθνούς κοινότητας για το περιβάλλον. Μετά τη διάλεξη, ακολούθησε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση, ενώ ακολούθησε μικρή δεξίωση, την οποία παρέθεσε το Energy Institute.