Εν Όψει Σοβαρών Προκλήσεων η Ελλάδα Καθώς Αλλάζει ο Ενεργειακός Χάρτης της Ευρώπης

Ημ/νία δημοσίευσης: Δευτέρα, 22 Ιανουαρίου 2018

Η υπερψήφιση εχθές από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της απόφασης για το δεσμευτικό στόχο του 35% τόσο για τις ΑΠΕ, όσο και για την Ενεργειακή Απόδοση, αλλά και τα ανακοινωθέντα μέτρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη δημιουργία της Ενεργειακής Ένωσης (βλέπε κανονισμός για την διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης) δείχνουν ότι έχουμε εισέλθει σε μια επιταχυνόμενη τροχιά με στόχο την επίτευξη ουσιαστικών αλλαγών ως προς τη δομή και λειτουργία της αγοράς ενέργειας εντός της επόμενης δεκαετίας. Οι δε ανακοινωθέντες στόχοι λαμβάνουν υπόψη την προβλεπόμενη κατανάλωση ενέργειας στα κράτη μέλη για το 2030- έχοντας υπολογισθεί βάσει του μοντέλου PRIMES του δικού μας ΕΜΠ- και καλύπτουν όλο το ενεργειακό φάσμα και όχι μόνο την ηλεκτροπαραγωγή.

Η ανώτερα αυτή διευκρίνηση είναι αναγκαία, καθότι πολλά ποσοτικά στοιχεία τα οποία δημοσιεύονται συχνά πυκνά τελευταία αναφέρονται σε μεγέθη και στόχους που αφορούν μόνο την ηλεκτροπαραγωγή και τείνουν να δημιουργήσουν σύγχυση. Για να γίνουμε πλέον σαφείς, η Ελλάδα, με 8.500 MW εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ που αντιστοιχεί σχεδόν στο 45% της συνολικής εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος της χώρας, καλύπτει το 24% της ηλεκτροπαραγωγής (στοιχεία Δεκεμβρίου από ΛΑΓΗΕ). Όμως εάν εξετάσουμε το συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, θα διαπιστώσουμε ότι οι ΑΠΕ -όπου συμπεριλαμβάνονται βιοκαύσιμα, φυτικά κατάλοιπα, ηλιακά θερμικά, αιολικά και φωτοβολταϊκά- δια της βίας καλύπτουν το 14% της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης, αφού η Ελλάδα εξακολουθεί να εξαρτάται υπέρμετρα από εισαγωγές υδρογονανθράκων (κυρίως πετρελαίου και φυσικού αερίου), οι οποίοι καλύπτουν περίπου το 62,5% της ενεργειακής κατανάλωσης.

Άρα η απόσταση που παρατηρείται μεταξύ του σημερινού χαμηλού ποσοστού συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα και του νέου Ευρωπαϊκού για ένα 35% είναι πράγματι τεράστια και θα απαιτηθεί μια κολοσσιαία προσπάθεια από πλευράς κυβέρνησης, εταιρειών και καταναλωτών για να μπορέσει η χώρα μας να κάνει τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα κατά τα επόμενα χρόνια. Η δε χθεσινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα πρέπει να αναγνωσθεί και να μελετηθεί σε συνάρτηση με τις κοσμογονικές αλλαγές που ήδη παρατηρούνται τόσο στην Ευρωπαϊκή, όσο και στη διεθνή αγορά ενέργειας. Εκεί, πρωτεύοντα ρόλο παίζει η ψηφιοποίηση του τρόπου λειτουργίας της αγοράς (λχ smart grids, smart meters, automation systems κλπ), κάτι που προσφέρει πρωτόγνωρες δυνατότητες στις εταιρείες για καλύτερο προγραμματισμό και διαχείριση της ενεργειακής τους παραγωγής και των ενεργειακών τους ροών γενικότερα, αλλά και στον καταναλωτή, ο οποίος μπορεί να ελέγχει πλέον αποτελεσματικά τις καταναλώσεις του ενώ ταυτόχρονα μετατρέπεται (όπου το επιτρέπουν οι συνθήκες) σε οιονεί παραγωγό.

Η χώρα μας, αν και πίσω σε σύγκριση με τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες στο θέμα των ΑΠΕ και της Ενεργειακής Αποδοτικότητας, έχει πολύ μεγάλες -και μάλλον ανεκμετάλλευτες δυνατότητες- ώστε να μπορέσει να αναπληρώσει σύντομα το χαμένο έδαφος και μάλιστα να βγει μπροστά εκμεταλλευόμενη τα διάφορα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει και που δεν είναι ευκαταφρόνητα (λχ. υψηλή ηλιακή ακτινοβολία, δυνατοί και σταθεροί κατά τόπους άνεμοι, καλά οργανωμένη παραγωγική βάση ηλιακών θερμικών συστημάτων, υψηλά καταρτισμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό απαραίτητο στην μετάβαση στην κοινωνία της γνώσης κα). Όμως για να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος και να προχωρήσουμε μπροστά με γρήγορους βηματισμούς πρέπει επιτέλους να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε έναν ολοκληρωμένο μακροχρόνιο ενεργειακό προγραμματισμό, μια έξυπνη εθνική στρατηγική ενώ ταυτόχρονα να επιδιωχθεί με κάθε δυνατό τρόπο η συνεργασία μεταξύ εταιρειών και ΑΕΙ/ερευνητικών κέντρων.

Ήδη παρατηρούνται κάποια θετικά βήματα προς την ανωτέρω κατεύθυνση με την κυβέρνηση να έχει ανακοινώσει τη δέσμευση της για την εκπόνηση ενός μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού, ενώ το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τις Ενεργειακές Κοινότητες που ψηφίστηκε μόλις εχθές από τη Βουλή έρχεται να ενισχύσει την όλη προσπάθεια διάχυσης και μαζικοποίησης του επενδυτικού ενδιαφέροντος για τις ΑΠΕ και την Ενεργειακή Αποδοτικότητα, προσφέροντας κατάλληλα κίνητρα. Για αυτό οι επόμενοι μήνες θα είναι από κάθε άποψη ιδιαίτερα κρίσιμοι στην ανασύνταξη μιας εθνικής προσπάθειας, ιδιαίτερα μάλιστα αφού έχουμε, ως χώρα, υποχρέωση μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους να υποβάλλουμε στην ΕΕ τις λεπτομερείς προτάσεις μας για δεσμευτικούς στόχους για το 2030.

(από www.energia.gr, 18/01/2018)