Τι Σηματοδοτεί η Κοινή Παρέμβαση για την Ανάκαμψη της Ελληνικής Βιομηχανίας

Οι ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις υπέστησαν τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να υφίστανται όχι μόνο τις συνέπειες της πρωτοφανούς ύφεσης που σωρευτικά στα χρόνια της μνημονιακής επιτροπείας υπερέβη το 27%, αλλά και τις επιπτώσεις μίας αντίληψης (που διαπερνά εγκάρσια το πολιτικό σύστημα) ότι αποτελούν ένα απομεινάρι του παρελθόντος σε μία σύγχρονη οικονομία που κυρίως στηρίζεται στον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών και αδυνατούν να ανταγωνιστούν τις ομοειδείς επιχειρήσεις των αναπτυσσόμενων οικονομιών, ιδίως αυτών που έχουν ως βάση τις ασιατικές χώρες.

Έτσι λοιπόν, σε μία εσωτερική αγορά που την τελευταία επταετία έχει καταρρεύσει και με τη θηλιά του τραπεζικού δανεισμού να οδηγεί σε ασφυξία, πολλές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο, ενώ άλλες μετατράπηκαν σε «ζόμπι», κουφάρια ενός πάλαι ποτέ ένδοξου παρελθόντος.

Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις που κατάφεραν να επιβιώσουν, στράφηκαν εκ των πραγμάτων στις διεθνείς αγορές. Με τους βασικούς μετόχους να βάζουν βαθιά στο χέρι στην τσέπη και με μεγάλες θυσίες σε προσωπικό, αποδοχές και παραγωγικές εγκαταστάσεις, κατάφεραν να διατηρήσουν ή και να ενισχύσουν ακόμα τη θέση τους στον πολύ σκληρό διεθνή ανταγωνισμό.

Την τελευταία περίοδο, τουλάχιστον σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει, με τους φιλόδοξους στόχους της πολιτικής «Για μια Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Αναγέννηση» ( COM/2014/014), που έθεσε ως στόχο την αύξηση του μεριδίου της μεταποίησης στο 20% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ ως το 2020 (από 13,9% το 2014 και 14,4% το 2016). Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προχώρησε με πολλές τυμπανοκρουσίες στην αναβάθμιση του χαρτοφυλακίου Βιομηχανίας σε επίπεδο υφυπουργείου (με επικεφαλής την κυρία Τζάκρη), κίνηση η οποία όμως δεν είχε συνέχεια και το χαρτοφυλάκιο υποβιβάστηκε θεσμικά εκ νέου στο επίπεδο της γενικής γραμματείας.

Η συμβολή της βιομηχανίας στην ελληνική οικονομία

Την Πέμπτη, δημοσιοποιήθηκε η κοινή παρέμβαση για την ελληνική βιομηχανία που υπογράφουν ο ΣΕΒ, η Ελληνική Παραγωγή - Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Αττικής - Πειραιώς, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Κεντρικής Ελλάδος, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδος, καθώς και ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας.

Όπως επισημαίνεται, η μεταποίηση έχει καθοριστική συμβολή στην οικονομία και την κοινωνία, λόγω των υψηλών πολλαπλασιαστικών επιδράσεών της, ακόμα και σήμερα που το μερίδιο της στο ΑΕΠ παραμένει σε χαμηλό επίπεδο.

Ειδικότερα, με βάση στοιχεία του 2016, οι μεταποιητικές δραστηριότητες δημιουργούν το 9,9% περίπου της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (ΑΠΑ) που αντιστοιχεί στο 8,6% του ΑΕΠ, ενώ ο ευρύτερος βιομηχανικός τομέας (μεταποίηση, εξόρυξη, ενέργεια, κ.τλ.) δημιουργεί το 13,8% της ΑΠΑ, με 20,5 δισ. ευρώ και συνεισφέρει το 19,8% του ακαθάριστου λειτουργικού πλεονάσματος, δηλαδή ένα ποσό της τάξεως των 13 δις.

- Το 87,7% των εξαγωγών αγαθών είναι βιομηχανικά προϊόντα (αξίας 22,3 δις) ή το 42,1% των συνολικών εξαγωγών (συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού, της ναυτιλίας των μεταφορών, κ.λπ.) μέσα από εξαγωγές σε 181 χώρες.

- Η βιομηχανία δημιουργεί απασχόληση σε περίπου 1,2 εκατομμύριο εργαζόμενους (άμεση, έμμεση και προκαλούμενη επίδραση σύμφωνα με το ΙΟΒΕ). Δηλαδή, 1 στους 4 εργαζομένους απασχολείται σε βιομηχανικές δραστηριότητες ή σε δραστηριότητες που οφείλονται στη βιομηχανία.

- Η βιομηχανία συνεισφέρει το 40% του συνολικού φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων, ενώ ακόμα και μέσα στην κρίση (2009-2015) πραγματοποίησε επενδύσεις ύψους 23 δισ. ευρώ.

Πώς θα αυξηθεί το μερίδιο της βιομηχανίας στο 12% του ΑΕΠ

Όπως τονίζεται στην κοινή παρέμβαση των φορέων, στη χώρα μας δεν έχει υπάρξει μέχρι τώρα μια ολοκληρωμένη προσέγγιση βιομηχανικής πολιτικής αλλά και συμμετοχής στην επεξεργασία, διαμόρφωση και εφαρμογή της ευρωπαϊκής στρατηγικής ενίσχυσης της βιομηχανίας. Η χώρα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της ευρωπαϊκής κατάταξης σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή της μεταποίησης στο ΑΕΠ (κάτω του 10% έναντι 15% του μέσου ευρωπαϊκού όρου) αλλά εξακολουθεί να μην έχει εθνικό στόχο για το 2020, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής «για την Αναγέννηση της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας».

Οι φορείς υπογραμμίζουν ότι υπάρχουν προφανείς λόγοι για μία εθνική βιομηχανική στρατηγική στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που θέτει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την βιομηχανική ανασυγκρότηση και γι΄αυτό ένα μεσοπρόθεσμο σχέδιο βιομηχανικής ανάπτυξης είναι η απαραίτητη εκκίνηση για την υπέρβαση των χρόνιων υστερήσεων και τη σταδιακή σύγκλιση της χώρας μας προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Άμεση προτεραιότητά της χώρας μας στο πλαίσιο αυτό, σημειώνεται ότι είναι η δέσμευση σε έναν εθνικό στόχο για την αύξηση της συμμετοχής της μεταποίησης στο 12% στο ΑΕΠ έως το 2020 και στο 15% μεσοπρόθεσμα.

Μεταξύ άλλων, επισημαίνεται η εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής για τη βιομηχανία, θα διευκολύνει την ποιοτική αναβάθμιση της ελληνικής μεταποίησης προς τις εξής κατευθύνσεις:

1) Εξωστρεφής προσανατολισμός με διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα και συμμετοχή σε διεθνείς αλυσίδες αξίας. Σταδιακά, η ελληνική μεταποίηση πρέπει να μετατραπεί σε προμηθευτή ενδιαμέσων και τελικών αγαθών, με επιστροφή των μεριδίων τελικών αγαθών μεταποίησης ως ποσοστό των συνολικών εξαγωγών στο 50% (που ήταν το 2005), έναντι του 38% (το 2011).

2) Ταχύτερη και ουσιαστικότερη ενσωμάτωση της καινοτομίας στην παραγωγή, στις διεργασίες και τα προϊόντα, που βελτιώνουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της μεταποίησης.

3) Επιτάχυνση νέων παραγωγικών επενδύσεων με υψηλή προστιθέμενη αξία και παραγωγή προϊόντων με καινοτομία, τεχνολογία και προστιθέμενη αξία.

4) Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος και μείωση της γραφειοκρατίας, ώστε να βελτιωθεί η θέση σε δείκτες όπως το Doing Business (61η θέση σήμερα), του World Economic Forum για την ανταγωνιστικότητα (87η θέση) και του ΟΟΣΑ για τα ρυθμιστικά εμπόδια στην ίδρυση επιχειρήσεων, όπου σήμερα η Ελλάδα είναι στην 27η θέση μεταξύ 42 χωρών.

(του Γιώργου Κωστούλα, από www.energia.gr, 01/12/2017)