Ενεργειακή Επικαιρότητα

Κύπρος: Έτσι «Τρύπησε» το Ταμείο Ενέργειας – Έλεγχος από Γ.Ελεγκτή

Ημ/νία δημοσίευσης: Δευτέρα, 28 Νοεμβρίου 2016

Μπορεί οι καταναλωτές να θεωρούν ότι αδικούνται στο θέμα της χορηγίας από το Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, του οποίου αποτελούν τον βασικό «αιμοδότη» συνεισφέροντας μισό σεντ ανά κιλοβατώρα ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώνουν, αλλά για την κατάρρευση του Ταμείου, σε σημείο που να μην είναι σε θέση να καταβάλει τις χορηγίες στους δικαιούχους αντικατάστασης του ηλιακού τους θερμοσίφωνα, υπάρχουν λόγοι τους οποίους καταγράφει ο Γενικός Ελεγκτής σε πρόσφατο έλεγχο που διεξήγαγε.

Με βάση τα ευρήματα του ελέγχου, η κατάρρευση του Ταμείου επήλθε για τους εξής λόγους:

- Μέσα από τα Σχέδια Παροχής Επιδοτήσεων παρέχονταν κίνητρα που δεν αφορούσαν αποκλειστικά τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) ΑΠΕ, παρόλο ότι η χρηματοδότηση του Ταμείου γινόταν αποκλειστικά μέσω της επιβολής τέλους στους λογαριασμούς κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος.

Αντ’ αυτού τύγχαναν επιδότησης διάφορα μέτρα που αφορούσαν την εξοικονόμηση ενέργειας, τον τομέα των μεταφορών και τη θέρμανση/ψύξη από ΑΠΕ. Όπως προκύπτει από στοιχεία που παραθέτει ο Γενικός Ελεγκτής, κατά την περίοδο 2005-2015, μόνο το 57% (€96,1 εκατ. από €168,5 εκατ.) διατέθηκαν στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ. Άλλα €45.487.338 (27%) διατέθηκαν για Εξοικονόμηση Ενέργειας, ενώ για θέρμανση και ψύξη καταβλήθηκαν από το Ταμείο €24.318.635, δηλαδή ποσοστό 14,4%.

Ο Γενικός Ελεγκτής υποδεικνύει ότι από τα στοιχεία προκύπτει πως οι επιδοτήσεις που παραχωρήθηκαν στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας για τα έτη 2007-2010 είναι δυσανάλογα ψηλές, τόσο για την ίδια κατηγορία για τα επόμενα έτη αλλά και συγκριτικά με τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ την αντίστοιχη περίοδο.

Κατά τον γενικό ελεγκτή, αυτό οφείλεται στην ιδιαίτερη έμφαση που δόθηκε στα σχέδια για τον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας (νέες επενδύσεις σε θερμομονωτικά υλικά σε οικιστικές μονάδες, θερμομόνωση οικιστικών μονάδων σε ορεινές περιοχές, αγορά υβριδικού/ ηλεκτρικού οχήματος ή οχήματος με χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα).

- Για τα μεγάλα εμπορικά αιολικά συστήματα/ πάρκα καθορίστηκε ψηλή τιμή επιδότησης, κάτι που παραδέχεται και η ίδια η Υπηρεσία Ενέργειας του υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού σε μελέτη της τον Σεπτέμβρη του 2009. Ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρει πως, δεδομένου ότι η τιμή επιχορήγησης είναι σταθερή για 20 χρόνια, οι πληρωμές του Ταμείου προς αυτόν τον τομέα θα εξακολουθήσουν να είναι δυσανάλογα μεγάλες για τα επόμενα χρόνια. Στην έρευνα του καταγράφεται πως πέραν των υπολοίπων επιδοτήσεων, που παραχωρούνται στα εμπορικά αιολικά πάρκα από το Ταμείο, παραχωρείται επιπρόσθετα και το κόστος αποφυγής από την ΑΗΚ, το οποίο για την περίοδο 2010-2015 ανήλθε συνολικά σε €112.409.305.

- Η μείωση της τιμής του πετρελαίου έχει μειώσει το κόστος αποφυγής της ΑΗΚ, δηλαδή την τιμή αγοράς από την ΑΗΚ της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ, με αποτέλεσμα να υπάρχει αντίστοιχη αύξηση των εξόδων του Ταμείου προκειμένου να καταβάλλονται οι δεσμευτικές τιμές στήριξης που καθορίστηκαν με τα διάφορα Σχέδια Παροχής Χορηγιών.

Τροποποιήσεις επί τροποποιήσεων

Με βάση το άρθρο 7(3) του Νόμου Ν.33(Ι)/2003, το ετήσιο ποσό που επιτρεπόταν να εκταμιεύει η Επιτροπή από τις εισπράξεις του τέλους κατανάλωσης, για σκοπούς άλλους από την καθαυτό παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, δεν μπορούσε να υπερβαίνει σε ποσοστό το 20% των εισπράξεων του εν λόγω τέλους κατά το αμέσως προηγούμενο έτος.

Ωστόσο, η νομοθεσία τροποποιήθηκε έτσι ώστε το ποσοστό αυτό να αυξηθεί σε 50% για την περίοδο μέχρι τις 30.6.2005 και ακολούθως, με νέα τροποποίηση (2.12.2005) επιτράπηκε η εκταμίευση μέχρι 31.12.2006 οποιουδήποτε ποσού από τις εισπράξεις του τέλους κατανάλωσης για σκοπούς άλλους από την καθ’ αυτό παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Τέλος, με νέα τροποποίηση (ημερ. 4.5.2007) η εν λόγω αναφορά αφαιρέθηκε εντελώς με την κατάργηση του άρθρου 7(3) του Νόμου.

Σημειώνεται ότι στον Νόμο Ν.112(Ι)/2013 που αντικατέστησε τον Νόμο Ν.33(Ι)/2003 δεν υπάρχει οποιοσδήποτε περιορισμός των ποσών που εκταμιεύονται για τη χρήση των ΑΠΕ στους διάφορους τομείς του ηλεκτρισμού, της θέρμανσης και ψύξης και των μεταφορών. Κατά τον γενικό ελεγκτή, αυτό είχε ως αποτέλεσμα, διαχρονικά, οι χρηματοδοτήσεις ή επιδοτήσεις για διάφορες δραστηριότητες που αφορούσαν στην ενθάρρυνση της εκμετάλλευσης των ΑΠΕ, ή στην προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας γενικά, να είναι δυσανάλογα κατανεμημένες έναντι των χρηματοδοτήσεων στον τομέα του ηλεκτρισμού.

Στόχος η ενθάρρυνση εκμετάλλευσης ΑΠΕ

Το Ειδικό Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας ιδρύθηκε με τον Νόμο Ν.33(Ι)/2003, για σκοπούς ενθάρρυνσης της εκμετάλλευσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και γενικά της εξοικονόμησης ενέργειας.

Τα έσοδα του Ταμείου προέρχονται από το τέλος το οποίο από τις 15.5.2012 ανέρχεται σε €0,005/kWh επί της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με το άρθρο 13(1) του Νόμου Ν.112(Ι)/2013 το τέλος κατανάλωσης οφείλεται και καταβάλλεται στο Ταμείο για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται από κάθε καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας, ανεξάρτητα από την κατηγορία ή τη διατίμηση με την οποία χρεώνεται. Σύντομα το τέλος με το οποίο χρεώνονται οι καταναλωτές, αναμένεται να διπλασιαστεί.

(Πηγή: Φιλελεύθερος)